Słownictwo na tej stronie:
| słowo | znaczenie |
|---|---|
| kule | kolor, kolorowy |
| jelo | żółty (i jego odcienie) |
| laso | niebieski, zielony (i jego odcienie) |
| pimeja | czarny, ciemny |
| walo | biały, jasny |
| nasa | osobliwy, dziwny, szalony, pijany |
| jaki | brudny, obleśny, toksyczny |
| moli | śmierć, umrzeć, umierający |
| unpa | związek seksualny (albo małżeński) |
Kolory
W toki ponie jest pięć podstawowych wyrazów dotyczących kolorów. Są to: „loje” (czerwony), „jelo” (żółty), „laso” (niebieski/zielony), „pimeja” (czarny) i „walo” (biały).
Słowa te można łączyć ze sobą i z wyrazami określającymi naturalne obiekty. Dzięki temu otrzymamy bardziej dokładne odcienie barw:
laso sewi — niebieski („zieleń/błękit nieba”)
laso kasi — zielony („zieleń/błękit roślin”)
loje jelo — pomarańczowy („żółtawa czerwień”)
jelo pimeja — brązowy („ciemny żółcień”)
walo pimeja — szary („ciemna biel”)
loje walo — różowy („jasna czerwień”)
Przykładowe zdania
kili loje lili li pona tawa mi. — Lubię truskawki/maliny („małe, czerwone owoce”).
jan lili li pana e ko jaki tan monsi ona. — Dziecko zrobiło kupę.
jan Simu o, mije li moli. — On nie żyje, Jim.
tomo ni li jo e jaki mute. ni li ike tawa mi a! — W tym pokoju jest mnóstwo brudów. Nie podoba mi się!
mije mi li unpa ala e jan ante. — Mój mąż jest wierny. („nie uprawia seksu z innymi ludźmi”).
Stopniowanie
Mimo że w toki ponie znajdziemy słowa jak „dobry” czy „zły”, nie ma czegoś takiego, jak „lepszy” albo „gorszy”.
Jeśli chcemy porównać dwie rzeczy, musimy użyć dwóch zdań:
mi wawa. sina wawa lili. — Jestem silniejszy od ciebie. (Ja jestem silny. Ty jesteś trochę silny.)
Oczywiście stopień porównania można zwiększyć, regulując różnicę między przymiotnikami.
mi wawa mute. sina wawa ala. — Jestem znacznie silniejszy od ciebie (Ja jestem bardzo silny. Ty jesteś słaby).
Ćwiczenia
A teraz spróbuj odczytać znaczenie poniższych zdań.
- kule loje li pona tawa mi.
- o pana e telo kili jelo tawa mi.
- kasi kule sina li pona lukin tawa mi.
- mi moku ala e telo nasa.
- o moli ala e ona a!
I przetłumacz następujące na toki ponę:
- Twój dom jest większy od mojego.
- Bardziej lubię niebieskie kwiaty, niż szare kwiaty.
- O fuj! To jedzenie jest okropne!
- Jestem w czerwonym domu.
- Pijak mnie nie słucha.