Nowe słownictwo na tej lekcji:
| słowo | znaczenie |
|---|---|
| mi | ja, mnie, my, nas |
| sina | ty, ciebie, wy, was |
| ona | on, ona, ono, go, ją |
| li | (oddziela podm. od czas./przym.) |
| pona | dobry, łatwy, ulepszać, naprawić |
| ike | zły, zawiły, zbędny |
| suli | duży, ważny, rosnąć, powiększyć |
| lili | mały, mało, młody, pomniejszyć |
| kili | owoc, warzywo, grzyb |
| soweli | ssak lądowy, zwierzę |
Zacznijmy od zdania o najprostszej strukturze w toki ponie:
[rzeczownik] li [rzeczownik / przymiotnik].
W języku polskim takie zdanie oznaczałoby:
[Rzeczownik] jest [rzeczownik].
albo
[Rzeczownik] jest [przymiotnik].
Przykładowo:
ona li suli. — On (ona, ono, oni, one) jest (są) duży (wielka, ważne).
Jak widać, słowa „ona” i „suli” mogą mieć kilka powiązanych znaczeń. W praktyce znaczenia tych wyrazów będą bardziej zrozumiałe, gdy poznamy ich kontekst.
kili li pona — Owoc (warzywo, grzyb) jest dobry.
W tym wypadku słowo „pona” ma jedno sensowne znaczenie — „dobry”.
Istnieje jednak wyjątek. Jeżeli podmiot to „mi” lub „sina”, nie używamy słowa „li”. A więc, zamiast
sina li suli. — Jesteś ważna.
mówimy
sina suli. — Jesteś ważna.
Ćwiczenia
A więc, jak przetłumaczysz poniższe zdania?
- Zwierzęta są ważne.
- On jest mały.
- Jestem wielki.
- To jest pies.
- Jesteś zły.